Formation of the Presidential Institute in Georgia and the Republics of South Caucasus
Keywords:
Institute of Presidency, Power, Social space, Political field, Media.Abstract
The article is devoted to the issues of formation of the presidential institute in South Caucasus (Georgia, Azerbaijan and Armenia). The article discusses the peculiarities of the origin and the change of the presidential rule. In all three republics of South Caucasia, the presidential institute was gradualy gaining strength, however affected by the political processes and as a result of changes in Georgia and Armenia the powers of the president as a head of the executive government shifted to a prime minister. The theoretical framework of the article is based on the theory of P. Bourdieu's theory of social capital and social field. This work was supported by Shota Rustaveli National Science Foundation of Georgia [grant number FR-18-8649, Title: “What wins the Elections in Georgia”].References
ავალიანი, დ. (2009, აპრილი 10). 9 აპრილის აქცია მსოფლიოს ობიექტივში. 24 საათი. A1, A3.
ასანიშვილი, გ. (2004, თებერვალი 3). ვარდების რევოლუციის საკონსტიტუციო გაგრძელება. 24 საათი. A1, A3.
ასანიშვილი, გ. (2) (2004, თებერვალი 4). პარლამენტში ხვალიდან საკონსტიტუციო ომი იწყება. 24 საათი. A1, A3.
ასანიშვილი, გ. (3) (2004, თებერვალი 6). ხელისუფლებამ პირველი საკონსტიტუციო ბარიერი დაძლია. 24 საათი. A1, A3.
ასანიშვილი, გ. (4) (2004, თებერვალი 7). ძველმა პარლამენტმა, ფაქტობრივად, ახალი კონსტიტუცია შვა. 24 საათი. A1, A3.
ასანიშვილი, გ. (6) (2004, თებერვალი 1). ახალი საკონსტიტუციო მოდელი – ორი დღე განხილვამდე. 24 საათი. A1, A3.
ასანიშვილი, გ. (2009, მარტი 31). ქრისტიან-დემოკრატების ინიციატივა – დავწეროთ ახალი კონსტიტუცია. 24 საათი. A2.
აფრასიძე, დ. (2004, თებერვალი 9). რეფორმა თუ ძალაუფლება?. 24 საათი. A1, A8.
ბაბეკი, ვ. (2012). გაკვეთილები საქართველოდან: კონსტიტუციური რეფორმის მისაბაძი მაგალითი? ბადენ-ბადენი: GTZ. გვ. 19, 55, 57, 70, 75-175.
ბაბეკი, ვ. (2013). კონსტიტუცისის შემუშავება და მიღება საქართველოში (1993-1995), საერთაშორისო იურიდიული დახმარების შედეგები ტრანსფორმირებად სახელმწიფოში. თბილისი: GTZ. გვ. 10-12, 22, 23-50, 55-56, 161.
ბაჟარაძე (1991, აპრილი 5). ქართველოს რესპუბლიკის ცენტრალური სარეფერენდუმო კომისიისგან. საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ბატონ ედუარდ შევარდნაძის სიტყვა (1992, აპრილი 14). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
გამისონია, დ. (2009, აპრილ 9). პროტესტი დამკვირვებელთა პრიზმაში. 24 საათი. A1- A2.
გამისონია, დ. (2) (2009, აპრილი 10). მოვედი... ისევ მოვედით. 24 საათი. A1- A2.
გაუმარჯოს მისი უდიდებულესობის-კონსტიტუციის დიქტატურას (1995, აგვისტო 26). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
გახარია, რ., საბაშვილი, ე. (2004, თებერვალი 6). საკონსტიტუციო ცვლილებები სულთნისთვის თუ ხალხისთვის? საქართველოს რესპუბლიკა, 1,2.
გუშინ საქართველომ პრეზიდენტად მიხეილ სააკაშვილი აირჩია! გულწრფელად ვულოცავთ! (2004, იანვარი 5). საქართველოს რესპუბლიკა, 1,3.
დადგენილება “საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის არჩევნების თარიღის შესახებ” (1991, აპრილი 16). საქართველოს რესპუბლიკა 1.
დემეტრაშვილი, ა.(2009-2010). წლების კონსტიტუციური რეფორმა საქართველოში – ფარგლები, მიმართულება, შედეგი, - წიგნში: ბაბეკი, ვოლფგანგ., ფიში, სტივენ., რაიჰენბეჰერი, ცენო. კონსტიტუციის გადასინჯვა - საქართველოს გზა ევროპისაკენ, 2012, ბადენ-ბადენი : GTZ. გვ.19.
ედუარდ შევარდნაძე: მეორედ მოსვლა (2) (1992, ივლისი 18). საქართველოს რესპუბლიკა, 2.
ედუარდ შევარდნაძე: არჩევნებზეა ახლა დამოკიდებული ჩვენი ხალხისა და ჩვენი ქვეყნის ბედი (4) (1992, სექტემბერი 23). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ედუარდ შევარდნაძე: ჩვენი დიაგნოზი, რომ საქართველოს წინააღმდეგ შეთქმულებასთან გვაქვს საქმე, გაგრაში მომხდარმა მოვლენებმაც დაადასტურა (5) (1992, ოქტომბერი 6). საქართველოს რესპუბლიკა, 2.
ედუარდ შევარდნაძე: ჩვენ სრული საფუძველი გვაქვს მოვთხოვოთ ყველას, მათ შორის აფხაზეთის ხელმძღვანელებსაც, რომ შეასრულონ მოსკოვში ხელმოწერილი ხელშეკრულება (6) (1992, სექტემბერი 8). საქართველოს რესპუბლიკა, 2.
ედუარდ შევარდნაძე: ჩვენ უნდა ვიაროთ ჩვენი, ახალი ქართული გზით (7) (1992, ნოემბერი 6). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ედუარდ შევარდნაძე– საქართველოს პრეზიდენტი (8) (1995, ნოემბერი 15). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ეროვნული მშვიდობა, თანხმობა, შერიგება განყენებული სიტყვები აღარ არის (1992, ივნისი 6). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ვაშენოთ ახალი, დემოკრატიული საქართველო (1992, ოქტომბერი 10). საქართველოს რესპუბლიკა, 1,2,3,5.
ზვიად გამსახურდია (1991, აპრილი 16). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ზვიად გამსახურდია საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტია (2) (1991, აპრილი 16), საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ზურაბიშვილი, დ. (2004, თებერვალი 9). სამნი ერთ ნავში, ანუ როცა მესამე ზედმეთია. 24 საათი. A1, A8.
თათრულიაძე, ნ. (1995, სექტემბერი 2), მიღებულია კანონი როგორც პაარლამენტის, ისე პრეზიდენტის არჩევნების შესახებ. საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
თბილისში გაზათების უმეტესობა გაიყიდა (2007, ნოემბერი 8). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16602
თევზაძე, ვ. (2004, თებერვალი 3). ზავი, კონსტიტუციურ ცვლილებათა შეთანხმებული პროექტი პარლამენტში ამ კვირაში შევა. 24 საათი. A1, A3.
იმედს ლიცენზია სამი თვით გაუჩერდა (2007, ნოემბერი 9). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16720
ისტორიული მოვლენა საქართველოს მრავალსაუკუნოვან მატიანეში (1995, აგვისტო 26). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
კანდელაკი, კ. (2020, ოქტომბერი 30). საპარლამენტო არჩევნების ისტორია. Publika.ge. https://publika.ge/article/saparlamento-archevnebis-istoria/.
კვესიტაძე, ე. (2004, იანვარი 5). პირველი გამოცდა ჩაბარებულია. 24 საათი. A1, A3.
კვესიტაძე, ე. (2) (2004, იანვარი 24). “ხელისუფლების ახალ მოდელში ყველაზე დაუცველი მთავრობაა", ინტერვიუ სახელმწიფო მინისტრთან ზურაბ ჟვანიასთან. 24 საათი. A1, A3.
კიტოვანი, თ., იოსელიანი, ჯ. (1992, იანვარი 8). დიქტატორული რეჟიმი დამხობილია. საქართველოს რესპუბლიკა, (სპეციალური გამოშვება). 1.
კიტოვანი, თ., იოსელიანი, ჯ. (2) (1992, February 25). საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭოს დეკლარაცია. საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
კობა დავითაშვილი არ ეთანხმება საკონსტიტუციო ცვლილებებს (2004, თებერვალი 4). საქართველოს რესპუბლიკა. 1, 2.
კობა დავითაშვილის პრინციპული ნაბიჯი (2) (2004, თებერვალი 4). 24 საათი. A1.
მელიქაძე, ნ. (2004, თებერვალი 3). რატომ არ შეიძლება პრემიერ-მინისტრის თანამდებობის შემოღება. 24 საათი. A1, A8.
მთავრობა იძულებით გადადგა (2001, ნოემბერი 1). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=394&search=
მიხეილ სააკაშვილი კანდიდატად დაასახელეს (2003, ნოემბერი 27). საქართველოს რესპუბლიკა, 1-2.
მოვლენათა ქრონოლოგია (2007, ნოემბერი 3). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16522
მჭედლიშვილი, თ. (2003, ნოემბერი 26). პროპორციული შედეგები გაუქმდა. 24 საათი. A1, A3.
მჭედლიშვილი, თ. (2004, თებერვალი 8). არასამთავრობო სექტორის მიერ "უკან მიდევნებული ლამპარი". 24 საათი. A3.
ოპოზიცია საგანგებო მდგომარეობის ძალაში დატოვებას გმობს (2007, ნოემბერი 9). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16635
ორლიკი, იუ., ურიგაშვილი, ბ. (1992, აპრილი 11). შეიძლება წავაგო კიდეც, მაგრამ საქართველოში არდაბრუნება არ შემეძლო. საქართველოს რესპუბლიკა, 2.
პატივი ეც კონსტიტუციასა შენსა (2004, თებერვალი 4). საქართველოს რესპუბლიკა. 2;
პრეზიდენტ სააკაშვილის ინტერვიუ - სრული ტექსტი (2007, ნოემბერი 5). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16539
პრეზიდენტმა დეპუტატებს მიმართა (2009, ივლისი 21). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=21538
რუსთავი 2”-ს 1,5 მილიონი ლარის დამალვაში ადანაშაულებენ (2001, ოქტომბერი 30). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=368.
სააკაშვილი მმართველი ფარტიის ხედვაზე (2010, ივნისი 15). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=22857.
სააკაშვილი პრეზიდენტობის შემდგომ გეგმებზე საუბრობს (2) (2010, ივნისი 8). Civil.ge. https://civil.ge/ka/archives/147953.
სააკაშვილის თქმით, 2013 წლის შემდეგ ხელისუფლებაში დარჩენას არ აპირებს (3) (2010, მარტი 1). Civil.ge. https://civil.ge/ka/archives/147562.
საქართველოს კონსტიტუციაში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ, Pub. SSM, No. 62, Doc. No. 3710-IIs (2010). https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1080890?publication=2
საქართველოს რესპუბლიკის კანონი “საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციაში (ძირითად კანონში) ცვლილებების შეტანის შესახებ” (1990, ნოემბერი). უმაღლესი საბჭოს უწყებები, N11(604), 38, 39. https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/290380/1/Umaglesi_Sabchos_Uwyebebi_1990_N11.pdf
საქართველოს რესპუბლიკის კანონი “საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს არჩევნების შესახებ” საქართველოს რესპუბლიკის კანონში ცვლილებების შეტანის შესახებ (2) (1990, აგვისტო). უმაღლესი საბჭოს უწყებები, N8(601), გვ. 17-54. https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/290362/1/Umaglesi_Sabchos_Uwyebebi_1990_N8.pdf
საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის აქტი (1) (1991, აპრილი 10). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საქართველოს რესპუბლიკის კანონი “საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციისა და კანონმდებლობის მოქმედების შესახებ” (2) (1991, აპრილი 10). საქართველოს რესპუბლიკა, 4.
საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის ბატონ ზვიად გამსახურდიას პრესკონფერენცია ქართველი და უცხოელი ჟურნალისტებისათვის 1991 წლის 10 აპრილს (3) (1991, აპრილი 13). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საქართველოს რესპუბლიკის კანონი “საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის თანამდებობის დაწესებისა და ამასთან დაკავშირებით საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციაში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ” (4) (1991, აპრილი 16). საქართველოს რესპუბლიკა, 1-2.
საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის ბატონ ზვიად გამსახურდიას გამოსვლა საქართველოს ტელევიზიით 1991 წლის 28 აპრილს (5) (1991, მაისი 1). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების წინ (8) (1991, აპრილი 25). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საქართველოს რესპუბლიკის კანონი “საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის პატივისა და ღირსების დაცვის შესახებ” (9) (1991, მაისი 24). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის ბრძანებულება “საქართველოს კომუნისტური პარტიის შესახებ” (10) (1991, მაისი 24), საქართველოს რესპუბლიკა, 2;
საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დადგენილება 1991 წლის 19-21 აგვისტოს სსრ კავშირში მიმდინარე მოვლენების დროს საქართველოს კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის ბიუროს, აფხაზეთის კპ რესპუბლიკური კომიტეტის, ყოფილი სამხრეთ ოსეთის კპ საოლქო კომიტეტისა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის სახალხო დეპუტატთა გაუქმებული საბჭოს თვითმარქვია აღმასრულებელი კომიტეტის მოქმედებათა შესახებ (11) (1991, მაისი 24), საქართველოს რესპუბლიკა, 2;
საქართველოს კანონი “პრესის და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების შესახებ” (12) (1991, ივლისი 15). საქართველოს პარლამენტის უწყებები, N11, გვ. 68. https://www.matsne.gov.ge/ka/document/view/32548?publication=4.
საქართველოს პარლამენტში 169 დეპტატი იქნება (12) (1992, მაისი 23). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საქართველოს რესპუბლიკის კანონი “სახელმწიფოს შესახებ” (13) (1992, ნოემბერი 10), საქართველოს რესპუბლიკა, 1-2.
საქართველოს პრეზიდენტის რიგგარეშე არჩევნების დანიშვნის შესახებ. Pub. SSM, No. 135, Doc. No. 3117, (2003). https://matsne.gov.ge/ka/document/view/42082?publication=0
საქართველოს პარალამენტმა გუშინ პრეზიდენტის მიერ შეტანილი საკონსტიტუციო ცვლილების ის მუხლი ჩააგდო, რომელიც სადეპუტატო იმუნიტეტის შეზღუდვას ითვალისწინებდა (2004, თებერვალი 7). საქართველოს რესპუბლიკა. 1.
საპროტესტო აქციამ პარლამენტის წინ გადაინაცვლა (2001, ოქტომბერი 31). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=376&search=.
სახელმწიფო მოვალეა უზრუნველყოს არჩევნებში მოქალაქეთა ნების გამოხათვის სრული თავისუფლება (1995, აგვისტო 15). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
სარეიტინგო გამოკითხვის თანახმად საქართველოს პარლამენტი მხარს უჭერს პრეზიდენტის ინსტიტუტს (1995, აგვისტო 9). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
საჯარო მხარდაჭერას მოჰყვება თქვენი საჯარო მადლიერება (2004, თებერვალი 6). საქართვალოს რესპუბლიკა. 2.
სიცოცხლის გზა უნდა გაიხსნას! (1993, ოქტომბერი 21). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
სკრივენერი, ა., საკონსტიტუციო რეფორმა საქართველოში: ძლიერი პარლამენტის იდეის განხორციელების სირთულეები და დაბრკოლებების ანალიზი, საქართველოს პოლიტიკის ინსტიტუტი, პოლიტიკის დოკუმენტი, 2016, 2-3. https://gip.ge/wp-content/uploads/2020/10/policy_brief_GEO-3.pdf
ტელეკომპანია კავკასია გაითიშა (2007, ნოემბერი 7). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16585
ფიში, ვ. (2012). საქართველოს კონსტიტუციური განვითარება შედარებითი ანალიზის რაკურსში. წიგნში: ბაბეკი, ვოლფგანგ., ფიში, სტივენ., რაიჰენბეჰერი, ცენო. კონსტიტუციის გადასინჯვა - საქართველოს გზა ევროპისაკენ, 2012, ბადენ-ბადენი: GTZ. გვ. 55.
ქართული მედიის თავისუფლება შემცირდა (2008, აპრილი 30). Civil.ge. https://old.civil.ge/geo/article.php?id=18150.
ქვეყნის გათავისუფლება არ არის მარტოოდენ დროშის აღმართვა (1992, ნოემბერი 5). საქართველოს რესპუბლიკა, 1, 2.
შევარდნაძე: კედლის აქეთა მხარეს (1992, აპრილი 2). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
შევადნაძე: მჯერა, აღორძინდება საქართველო! (2) (1992, მაისი 26). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ჩიქოვანი, გ. (1992, მარტი 21). ედუარდ შევარდნაძე: უნივერსიტეტში ვხედავ საქართველოს, მას ენიჭება უნიკალური როლი ერის ერთობაში, პოლიტიკურ სტაბილიზაციაში, ეკონომიკისა და განათლების. საქართველოს რესპუბლიკა, 2.
ჩემი მთავარი მოკავშირე არის თავისუფალი სიტყვა (2004, თებერვალი 7). საქართველოს რესპუბლიკა. 1.
ცენტრალურ საარჩევნო კოისიაში (1991, აპრილი 27). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ძირითად პოლიტიკურ ძალთა თანამშრომლობამ კონსტიტუციის განხილვის პროცესში ყველაზე სერიოზულ გამოცდას გაუძლო (1995, აგვისტო 22). საქართველოს რესპუბლიკა, 1-2.
ძლიერი პარლამენტი არ გამორიცხავს ძლიერ ხელისუფლებას (1992, ოქტომბერი 27). საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ძლიერი ხელისუფლება კიდევ უფრო განამტკიცებს წესრიგს და ამით რეალურად იზრუნებს დემოკრატიის განვითარებისა და მოქალაქეთა უფლებების დაცვის უზენაესობისათვის (1995, ნოემბერი 14). საქართველოს რესპუბლიკა, 1-2.
ჭელიძე, გ. (1992, მარტი 10). ედუარდ შევარდნაძე: “მე ჩამოვედი იმისათვის, რომ მკლავები დავიკაპიწო და ჩემს ხალხთან ერთად ვიშრომო და მივაღწიო ჩვენი სამშობლოს გადასარჩენად!”. საქართველოს რესპუბლიკა, 1.
ჯონსი, ს. (2013). საქართველო: პოლიტიკური ისტორია დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ. თბილისი: სოციალური მეცნიერებების ცენტრი. გვ. 4, 16, 30, 35-36, 41-43, 55, 56-57, 66-67, 69-70, 75, 77, 84, 93, 95, 96, 98, 111-117, 120, 133-134, 139-140, 145, 200, 201, 212, 228.
Abrahamyan, H. (2019). Hayastani Ankakhatsman Hasarakakan-Qaghaqakan Nakhadryalnery ev Kayatsman Skizbe. Yerevan, EPH Hratarakutyun, 2019, 339.
Astourian, S. (2000-2001). From Ter-Petrosyan to Kocharyan: Leadership Change in Armenia (Berkeley Program in Soviet and Post-Soviet Studies, Working Paper Series). Berkeley, University of California, 2001, 3. https://escholarship.org/content/qt0c2794v4/qt0c2794v4.pdf
Fairbanks, C. (2004). Georgia's Rose Revolution. Journal of Democracy, Vol. 15, N. 2, 110-124. https://doi.org/10.1353/jod.2004.0025.
Fairclough N. Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. London: Longman, 1995.
Galyan, A. (2015). Gearing towards Consensualism or Unrestrained Majoritarianism? Constitutional Reform in Armenia and its Comparative Implications. Constitutionnet.org. https://constitutionnet.org/news/gearing-towards-consensualism-or-unrestrained-majoritarianism-constitutional-reform-armenia
Kandelaki, G. (2006). Georgia's Rose Revolution: A Participant's Perspective. U.S. Institute of Peace Report (Special Report 167). https://www.usip.org/publications/2006/07/georgias-rose-revolution-participants-perspective.
Markarov, A. (2016). Semi-Presidentialism in Armenia. In Elgie R., Moestrup S. (Eds.), Semi-Presidentialism in the Caucasus and Central Asia (pp. 61-90). London: Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/978-1-137-38781-3_3
Opinion on the Draft Amendments to the Constitution of Georgia adopted by the Venice Commission at its 58th Plenary Session, CDL-AD(2004)008-e. 2004. https://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2004)008-e.
RadioFreeEurope/RadioLibrary, Caucasus Report, Vol.1, No. 25, 18 August 1998.
Zolyan, M. (2019). The Poverty of Authoritarianism: What Made the Armenian Revolution Possible. Caucasus Analytical Digest, N 108 (3-6). https://www.laender-analysen.de/cad/pdf/CaucasusAnalyticalDigest108.pdf.
Агамалиева, Н. (ред.). (1998). Азербайджанская Демократическая Республика (1918—1920). Баку: Элм. 125.
Азербайджан. Государственные символы и атрибуты. Управление делами Президента Азербайджанской Республики. Президентская библиотека. https://files.preslib.az/projects/remz/pdf_ru/atr_kons.pdf
Алиев Гейдар Алиевич (Алиев Гейдар Алирза-оглу) (2003, Декабрь 15). Коммерсантъ. https://www.kommersant.ru/doc/435597
Андриянов, В., Мираламов, Г. (2005). Гейдар Алиев. Москва: Молодая Гвардия
Аяз Муталибов - политик, отдавший власть без крови. Каким был первый президент Азербайджана (2022, 28 март). BBC News Русская служба. https://www.bbc.com/russian/features-60908899
Бурдье, П. (1993). Социология Политики. М.: Социо-Логос. 39-41, 55-58.
Бурдье, П. (2001). Поле Политики, Поле Социальник Наук, Поле Журналистики в Социоанализ Пьэра Бурдье. Альманах Российско-французского центра социологии и философии Института социологии Российской Академии наук. — М.: Институт экспериментальной социологии; СПб.: Алетейя. 107-138.
Бурдье, П. (2002). Практический Смысл. СПб.: Алетейя. 100-127.
Борисов, Н. (2017). Институциональный выбор в позднесоветских политических системах: формирование моделей президенства. Политическая Наука, N.3, 87.
Восстановление и сохранение государственной независимости. Независимый Азербайджан. https://republic.preslib.az/ru_a3.html
Декларация о независимости армении, Верховный Совет Республики Армения, Изд. Голос Армении 25.08.1990 (1990). https://www.gov.am/ru/independence/
Епишина, А. (1999). Азербайджанская Республика. Политический мониторинг №1(84). Международный институт гуманитарно-политических исследований. http://www.igpi.ru/monitoring/1047645476/jan1999/azerbayd0199.htm
Законодательство, Правовая система Азербайджанской Республики (Общий обзор). Конституционный Суд Азербайджанской Республики. http://www.constcourt.gov.az/ru/legislation/22
Золян, М. (2017). Выборы в Армении: обошлось без Неожиданностей. Российский Совет по Международным Делам. https://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/analytics/vybory-v-armenii-oboshlos-bez-neozhidannostey
Иванов-Смоленский, Г., Самедов, В. (1992, 10 Июня). Азербайджан: Уже мир, но еще война. Известия, 3.
Конституционный акт «О государственной независимости Азербайджанской Республики», Верховный Совет Азербайджанской Республики, No. 222-XII (1991). https://base.spinform.ru/show_doc.fwx?rgn=2889#.
Маркедонов, С. (2006, Август 21). Самоопределение по ленинским принципам. Агентство Политических Новостей. https://www.apn.ru/publications/article10413.htm
Об Армении - Общие сведения. Правительство Республики Армения. https://www.gov.am/ru/official/
Рустамзаде, А. (2016). Конституционно-правовые аспекты института главы государства в Азербайджанской Республике и зарубежный опыт. Науковий вісник Ужгородського національного університету : Серія: Право. Вип. 37. Т.1, 80-83. https://journals.indexcopernicus.com/api/file/viewByFileId/483527.pdf
Фурман, Д., Абасов, А. (2001). Азербайджанская революция. In Фурман, Д. (Ред.), Азербайджан и Россия: общества и государства (118-175). Москва: Летный сад.
